Traviata

AKT I

Apartamenty Violetty. Trwa zabawa. Gastone przedstawia gospodyni młodego Germonta, który od dawna chciał ją poznać. Namawia Alfreda, by wzniósł toast, ten proponuje wypić za zdrowie miłości, a Violetta proponuje toast za przyjemności, bo cóż bez nich warte jest życie (Libiamo, libiamo). Potem zaprasza na tańce, choć sama nagle źle się poczuła. Zatroskany Alfredo błaga, by uważała na siebie, Violetta jednak nie pozwala nikomu wtrącać się do swojego życia. Alfredo kocha ją i wierzy, że nadejdzie szczęśliwy dzień, w którym ona odwzajemni mu uczucie. Violetta obiecuje jedynie przyjaźń i radzi, by o niej zapomniał (duet Un di felice, eterea). Na pożegnanie daje mu kwiat kamelii i poleca wrócić, gdy kwiat zwiędnie. A więc do jutra - odpowiada Alfredo.

O świcie goście opuszczają dom Violetty, która wspomina rozmowę z Alfredem. Po raz pierwszy ktoś obdarzył ją uczuciem; nie potrafi sama bronić się przed miłością, a przecież chce być wolna i szczęśliwa, niech życie dostarcza jej rozkoszy. Zza okna dobiega głos Alfreda (aria Violetty Sempre libera).

AKT II

Willa pod Paryżem. Alfredo i Violetta zamieszkali razem. Ona jest całkowicie odmieniona, on szczęśliwy, widząc ją tak radosną (aria De’miei bollenti spiriti). Sielankowy nastrój mąci powrót z Paryża Anniny. Violetta w tajemnicy kazała jej sprzedać wszystko, co można było spieniężyć. Alfredo, który nie wiedział o finansowych kłopotach Violetty, postanawia sam jechać do Paryża, by zdobyć pieniądze.

Pod nieobecność Alfreda przybywa jego ojciec, Giorgio Germont. Oświadcza Violetcie, że związkiem z nią jego syn rujnuje życie sobie i siostrze, która chce poślubić pewnego młodzieńca, lecz ich zaręczyny zostaną zerwane, jeśli Alfredo nie wróci do rodziny. Germont oczekuje, by Violetta wyrzekła się tej miłości na zawsze i nie niszczyła szczęścia jego córki. Zrozpaczona Violetta godzi się na wszystko. Germont zaczyna rozumieć jej poświęcenie, ona zaś postanawia zniknąć z życia Alfreda, ale, zdaniem Germonta, by syn jej nie szukał, musi być przekonany, że nigdy go nie kochała. Violetta wie, że wkrótce umrze, prosi więc, by Alfredo poznał prawdę, kiedy jej już zabraknie.

Violetta chce napisać list do ukochanego, który tymczasem wraca niespodzianie; jest zdenerwowany, przyjechał ojciec i czeka go z nim rozmowa. Ma nadzieję, że poznawszy jego wybrankę, zgodzi się na ten związek. Violetta uważa, że nie powinna być obecna przy spotkaniu. Prosi Alfreda, by raz jeszcze wyznał, że ją kocha i płacząc, odchodzi.

Czekając na ojca, Alfredo odbiera od posłańca list, w którym Violetta oznajmia, że porzuca go na zawsze. Ojciec namawia go, by powrócił do rodziny - wśród najbliższych znajdzie spokój i ukojenie (aria Di provenza mare il suol), lecz Alfredo wyrusza do Paryża na poszukiwanie ukochanej. Apartamenty Flory Bervoix. Gospodyni spodziewa się przybycia Violetty i Alfreda. Markiz d’Obigny wyprowadza ją z błędu: kochankowie rozstali się, Violetta przyjdzie z baronem Douphol. Rozpoczyna się maskarada, goście przebrali się za Cyganów i hiszpańskich matadorów. Nastrój mąci nadejście Alfreda, który zasiada do gry w karty. Flora ostrzega Violettę, że jest tu jej dawny kochanek, baron Douphol domaga się, by nie zamieniła z nim słowa. Alfredowi sprzyja szczęście w grze, a ostrą wymianą zdań prowokuje barona (...). Sytuację próbuje załagodzić gospodyni, zapraszając gości do stołu. Violetta na uboczu błaga Alfreda, by opuścił dom Flory, gdyż baron może go zabić. On gotów jest odejść, ale tylko z nią. Violetta odmawia, a na pytanie, czy kocha barona, odpowiada twierdząco, co usłyszawszy, Alfredo przy wszystkich rzuca Violetcie wygrane w karty pieniądze, by wyrównać rachunki. Niespodziewanie zjawia się Giorgio Germont, jest oburzony faktem, że syn mógł tak znieważyć Violettę, która mimo to ma nadzieję, iż ukochany kiedyś dowie się, że kochała go prawdziwie. Alfredo rozumie, jak niegodnie postąpił.

AKT III

Mieszkanie Violetty. Jest sama, ciężko chora i bez pieniędzy, nie opuściła jej tylko Annina. Doktor Grenvil wie, że pozostało jej zaledwie parę godzin życia. Violetta czyta list od Giorgia Germonta. Pojedynek się odbył - Alfredo ranił barona, ojciec wyznał mu prawdę. Violetta wspomina dawne szczęśliwe chwile, które już nie wrócą. Przeczuwa nadchodzącą śmierć (Addio, del passato). Zza okna dobiegają odgłosy karnawałowej maskarady. Annina próbuje przygotować ją na przywitanie Alfreda, który przychodzi, by prosić o wybaczenie; zapewnia, że niebawem opuszczą Paryż, Violetta wróci do zdrowia (duet Parigi, o cara). Ona tymczasem chce wstać i pójść do kościoła, by podziękować Bogu za jego powrót. Ukochany podtrzymuje ją na duchu, pojawia się jego ojciec, poruszony szlachetnością dziewczyny. Violetta raz jeszcze odzyskuje na moment siły, ale nie ma dla niej ratunku - gaśnie.

Jacek Marczyński, „Przewodnik operowy”, Świat Książki, Warszawa 2011