Wesele Figara

AKT I

Pokój w zamku hrabiego Almavivy. Młoda para, Zuzanna i Figaro, urządza sobie pomieszczenie (aria Figara „Cinque, dieci”). On cieszy się, że dostali świetnie położony pokój, ona gasi jego radość stwierdzeniem, że zamieszkają blisko komnat państwa, ponieważ hrabia się do niej zaleca. Zazdrosny Figaro postanawia wystrychnąć pana na dudka (aria „Se vuol ballare”). Doktor Bartolo pragnie zaś zemścić się na Figarze, by wyrównać dawne porachunki. Towarzyszy mu Marcelina. Od niej z kolei Figaro swego czasu pożyczył pieniądze, obiecując, że - gdyby ich nie oddał – ożeni się z nią. Marcelina spotyka Zuzannę, skąd wynika sprzeczka między rywalkami.

Cherubin jest przestraszony, hrabia przyłapał go na zalotach do Barbariny i wygonił, a przecież paź uwielbia Hrabinę, Zuzannę i wszystkie kobiety (aria „Non so piu”). Zwierzenia Cherubina przerywa nadejście hrabiego. Paź chowa się za fotelem, Almaviva zaś, korzystając ze sposobności, zaczyna zalecać się do Zuzanny, w czym przeszkodzi mu nadchodzący Basilio. Hrabia także kryje się za fotelem, paziowi zaś udaje się wskoczyć na fotel. Zuzanna umiejętnie ukrywa go przed oczyma Hrabiego. Basilio opowiada Zuzannie o tym, jak Cherubin zaleca się do Hrabiny, co budzi taką wściekłość Almavivy, że wychodzi z ukrycia. Daremnie Zuzanna usiłuje wstawić się za paziem, Hrabia pokazuje, jak poprzedniego dnia nakrył go u Barbariny i ... po raz kolejny trafia na pazia schowanego na fotelu. Sytuację ratuje nadejście Figara z wieśniakami: chce podziękować panu, że ten nie skorzystał z prawa pierwszej nocy i prosi, by jego ślub z Zuzanną odbył się tego samego dnia. Hrabia zwleka z decyzją, licząc, że z pomocą Marceliny pokrzyżuje plany swych służących. Przebacza natomiast Cherubinowi, tyle ze awansuje go do stopnia oficerskiego i każe natychmiast udać się do pułku. Figaro daje paziowi na drogę mnóstwo wskazówek i rad (aria „Non piu andrai”).


AKT II
Pokoje Hrabiny. Hrabina prosi boga miłości, by w sercu męża na nowo obudził namiętność, a zgasił bezpodstawną zazdrość (aria „Porgi amor”). Zuzanna i Figaro starają się ją pocieszyć, mają nawet pewien plan. Otóż Figaro wręczy hrabiemu liścik sugerujący, że jego żona ma wieczorem schadzkę w ogrodzie, Zuzanna zaś umówi się jednocześnie w tym samym miejscu z Hrabią, lecz na spotkanie wyśle Cherubina w damskim przebraniu. Tym sposobem Hrabina przyłapie męża na gorącym uczynku i to on będzie musiał prosić o przebaczenie. Trzeba tylko wtajemniczyć w plan pazia. Wezwany Cherubin stawia się natychmiast, śpiewając miłosną piosenkę („Voi, che sapete”). Kobiety zaczynają go przebierać, gdy pojawia się hrabia. Cherubin zdołał się skryć w alkowie. Hrabia coś podejrzewa: zaniepokoił go hałas dochodzący z alkowy. Hrabina nie pozwala mu otworzyć tych drzwi, co budzi jego wściekłość. Postanawia iść po narzędzia ślusarskie, żona ma mu towarzyszyć, komnatę zaś – żeby nikt nie mógł z niej wyjść - zamyka na klucz. Paź wyskakuje oknem do ogrodu, zamiast niego chowa się w alkowie Zuzanna. Gdy wracają, Hrabina przyznaje, że ukrył się tam Cherubin, wobec czego zazdrosny Almaviva wpada w złość. Tymczasem drzwi otwierają się i z alkowy wychodzi Zuzanna. Hrabia, skruszony, musi prosić żonę o przebaczenie.

Figaro chciałby wreszcie poznać datę ślubu, tymczasem przychodzi ogrodnik ze skargą: ktoś wyskoczył z okna tego pokoju i stłukł doniczkę. Hrabia znów nabiera podejrzeń, Figaro bierze winę na siebie. Pojawia się Marcelina, domaga się sprawiedliwości i dotrzymania obietnicy: zwrotu długu albo ślubu. Wobec odmowy Figara hrabia wyznacza termin rozprawy.


AKT III
Komnaty zamkowe. Zuzanna - w myśl planu - udaje zakochaną w Hrabim i wyznacza mu nocną schadzkę w ogrodzie. Almaviva jest szczęśliwy, ąle podsłuchał też rozmowę Zuzanny z Figarem i zrozumiał, że stał się przedmiotem intrygi. Postanawia zatem się zemścić (aria „Hai gia vinta la causa”).

Rozpoczyna się rozprawa. Hrabia chce nakłonić Figara, aby zwrócił pieniądze lub poślubił Marcelinę, niespodziewanie jednak okazuje się, że Figaro jest jej zaginionym synem, Bartolo zaś jego ojcem. Wszyscy padają sobie w ramiona ze szczęścia. Zuzanna wprawdzie spoliczkowała Figara, widząc, jak obejmuje Marcelinę, potem jednak pojmuje, co się naprawdę wydarzyło. I tylko Hrabina znowu rozpacza za odchodzącą miłością (aria „Dove sono”). Zuzanna pisze pod jej dyktando list do hrabiego, proponując schadzkę. List spina szpilką, która ma być zwrócona jako dowód zgody na spotkanie.

Nadchodzi grupa wieśniaków z kwiatami. Hrabia odkrywa wśród nich przebranego Cherubina, ale nie może się gniewać, bo oto Barbarina prosi o zgodę na małżeństwo z paziem, Almaviva zaś, który niegdyś się do niej zalecał, obiecał spełnić każde jej życzenie. Rozbrzmiewa marsz weselny dla trzech par: Zuzanny i Figara, Marceliny i Bartola, Barbariny i Cherubina, a Zuzannie udaje się wręczyć Hrabiemu liścik, co dostrzega zazdrosny Figaro.


AKT IV
Zamkowy ogród. Wieczór. Barbarina szuka zgubionej szpilki, którą na polecenie hrabiego ma oddać Zuzannie. Pomaga jej w tym Figaro, dając inną szpilkę, choć podejrzewa wszystko, co najgorsze. Marcelina chce ostrzec Zuzannę, Basilio zaś ubolewa nad niewiernością kobiet. Figaro postanawia zemścić się na ukochanej, która jego zdaniem zdradza go z panem. Zuzanna śpiewa o swym szczęściu („Giunse alfin il momento”). Hrabina w sukni Zuzanny czeka na męża, tymczasem zaleca się do niej Cherubin. Nadchodzi Almaviva i zabiera do altany domniemaną Zuzannę. Figaro, spragniony zemsty, adoruje Hrabinę, rychło wszakże poznaje, że to przebrana Zuzanna, więc tym gorętsze stają się jego wyznania. Hrabia, widząc rzekomą żonę z zalotnikiem, wpada we wściekłość. Przyłapani na próżno proszą go o przebaczenie, aż do chwili, gdy z altany wychodzi prawdziwa Hrabina w stroju Zuzanny. Hrabia musi prosić o wybaczenie i przystać na małżeństwo Zuzanny i Figara.

Jacek Marczyński „Przewodnik operowy”, Świat Książki 2011