Così fan tutte

Uważa się, że tematem „Wesela Figara” jest poszukiwanie szczęścia w miłości, „Don Giovanni” to traktat o niemożności kochania, natomiast „Così fan tutte” opowiada o niedoskonałości stosunków damsko-męskich, rozpiętych między ideą miłości a pokusami seksu. Mozart ukończył „Così fan tutte, ossia La scuola degli amanti” czyli „Tak czynią wszystkie albo Szkoła kochanków” pod koniec 1789 roku i już w styczniu w wiedeńskim Burgtheater odbyła się premiera pod batutą samego kompozytora. Temat, oparty na wydarzeniach, o których się w Wiedniu mówiło, podsunął mu podobno sam cesarz. Libretto napisał niezastąpiony  Lorenzo da Ponte, w następnym stuleciu krytykowany za błahość intrygi, co wynikało raczej z klimatu epoki i obyczajowych kontekstów niż obiektywnych ocen. Dopiero wiek XX, ściślej, druga jego połowa, przywrócił wartość dziełu, w którym współcześni odnaleźli odbicie własnych niepokojów, pragnień, odczuć i wątpliwości. Tematem „Così fan tutte” jest zamiana partnerów między parami kochanków i wystawienie na próbę wierności, oczywiście kobiet przez mężczyzn w imię zakładu o to, że „tak czynią wszystkie”.  No, i jak wyjdą obie płcie z tej próby? Ta podszyta cynizmem historia kończy się  oczywiście dobrze, wszak dzieło to najbardziej klasyczna opera buffa. Sam kompozytor nie pozwoliłby popaść nam w pesymistyczne nastroje, wszak muzyka łagodzi obyczaje. Mozart, jak pisze Piotr Kamiński, „zmierza do jasno wyznaczonego dramaturgicznego celu: skoro mowa o pożądaniu, zmysłach, zakazanych rozkoszach i miłosnych opałach, muzyka łechce nas nieustannie, igra instrumentalną barwą i inwencją, pieści i wystawia pazurki”. Spektakl we współpracy z Tomaszem Tokarczykiem, kierownikiem muzycznym, przygotowuje aktor, reżyser i pedagog, znawca kultury i języka włoskiego, Jerzy Stuhr. To trzecia realizacja tego znakomitego twórcy dla naszej sceny, po wspaniale przyjętych i nagradzanych „Don Pasquale” i „Cyruliku sewilskim”.